ગાંડુ કોણ ?

સોમો આખા ગામમાં ગાંડા તરિકે પંકાતો. ઘણિ વખત સારા મિજાજમાં હોય

તો એમ લાગે , શું સોમો ખરેખર ગાંડો છે કે ગાંડા હોવાનું નાટક કરે છે. જો કે

નાટક જેવો શબ્દ એને માટે વાપરવો અયોગ્ય છે. સાવ ભોળો લાગતો સોમો

આવું કરી ન શકે. સોમો આમ તો કુટુંબી હતો. પાંચમી પેઢીએ સગાઈ થતી એ

નાતે ઘણિવાર આવીને મારી દુકાન પર બેસતો. એ આવે એટલે તેના માટે ખાસ

ચા અને ગ્લુકોઝના બિસ્કિટ મંગાવું.

એવા પ્રેમથી ખાય કે જાણે એને સ્વર્ગ ન સાંપડ્યું હોય. જ્યાં જાય ત્યાં બધે ઠેકાણે

એને હડધૂત થતો, મેં જોયો છે. શું કોઈ વ્યક્તિ સામાન્ય ન હોય તો તેની ઈજ્જત

નહી કરવાની ? મને હંમેશા તેના પ્રત્યે કૂણી લાગણી રહી છે. જેને કારણે આવે

ત્યારે શાંતિથી બેસીને વાત કરે. કોઈ તોફાની બારકસ જેવો છોકરો તેને સળી

કરે તો પછી એ પણ એલફેલ બોલવા માંડે. મારું પણ ન સાંભળે.

કાકીએ ભોળપણને કારણે સોમાને પરણાવ્યો પણ ન હતો. ગાંડી પ્રજા પેદા થાય તો ?

બાકી કાકીના ઘરની ગણત્રી પૈસાદારમાં થતી. જુવાન સોમાને સારા ઘરની કન્યા

આવતી પણ ખરી.

ખરું પૂછો તો આવી વ્યક્તિને માન યા અપમાન વિષે જાણ કશી હોતી નથી. પછી તે

ગરીબ હોય કે તવંગર, ડાહ્યો હોય કે સોમા જેવો થોડો પાગલ. એની સાથે પ્રેમ પૂર્વક

બોલો, તમારા માનવામાં નહી આવે કે સોમો આટલો હોંશિયાર છે.

આજે મારે ગાડી લઈને ૧૫૦ માઈલ દૂર જવું પડે તેમ હતું. પત્ની બાળકોમાં વ્યસ્ત

હોય એટલે સાથ ન આપી શકે. ડ્રાઈવર આજે માંદો પડ્યો હતો. પાછાં આવતા

અંધારું થઈ જવાની શક્યતા હતી એટલે કોઈ સાથે હોય એવું મન ઈચ્છતું હતું.

દુકાનમાંથી કોઈને લઈ જાંઉ તો કામ ન થઈ શકે. સોમો મસ્ત રીતે ચા પીતો હતો.

એને કોઈ ઝંઝાળ હતી નહી. ધીર રહીને પૂછ્યું ,’ સોમા મારી સાથે ગાડીમાં આવીશ ?’

સોમાને નવાઈ લાગી, આજુબાજુ જોવા લાગ્યો, ‘ભાઈ તમે મને પૂછ્યું’?

‘હા, કેમ’ ?

‘મારે ગામ છોડ્યે દસ વરસ થયા હશે. હું ક્યાંય ગયો નથી. તમે મને ખરેખર તમારી

નવી ગાડીમાં બેસાડી લઈ જશો. તમારી ગાડી ગંદી નહી થાય ?’

‘હા, લઈ જઈશ’.

‘હું આવીશ કહીને’, ખુશ ખુશાલ થઈ ગયો.

સમયસર નિકળ્યા હતા. સાંજના અંધારું થાયે પહેલા ઘરે આવવાનો ઈરાદો હતો.

કામ પતાવ્યું. બંને જણા બહાર સરસ ધાબામાં જમ્યા. આખે રસ્તે સોમો ખાસ

બોલતો નહી. એને આજુબાજુ જોવામાં મજા આવી ગઈ. સારું ભોજન જમ્યાની તૃપ્તિ

એના મુખ પર જણાઈ. પાછા વળતી વખતે ગાડીમાં પેટ્રોલ ભરાવી લીધું જેથી ઘરે

રસ્તામાં રોકાયા વગર પહોંચી જવાય. સાથે સીંગ, ચણા અને ખારા પિસ્તા લીધા

હતા. મોઢું ચાલતું હોય તો ઉંઘ ન આવે. પાણી પણ સાથે રાખ્યું હતું. વિચાર હતો જો

રસ્તામાં બાથરુમ જવા ઉભા ન રહેવું પડે તો સાંજના સાત વાગે ઘર ભેગા થઈ જશું.

લગભગ અડધો રસ્તો કપાઈ ગયો. હવે બે માઈલ કાચો રસ્તો હતો.સાચવીને ગાડી

ચલાવતો હતો. ત્યાં અચાનક ગાડી ઉભી રહી ગઈ. ઉતરીને જોયું તો આગળની બાજુ

જમણા પૈડામાં પંક્ચર હતું.

મારા તો હાંજા ગગડી ગયા. કોઈ દિવસ ટાયર બદલ્યું ન હતું. કોઈ હરીનો લાલ મળે

તેવી આશા રાખવી નકામી હતી. સોમાએ કહ્યું , ‘હું તમને મદદ કરીશ’.

મને મારા કાન પર ભરોસો ન આવ્યો, ‘આ ગાંડાને ગાડીના ‘ગ’ ની પણ ખબર નથી’.

ખેર એને કોઈ ઉત્તર ન આપ્યો. વીસ મિનિટનું કામ કરતા બે કલાક નિકળી ગયા.

ટાયર પાછું ચડાવ્યું.

મારા હોશકોશ ઉડી ગયા. ટાયરને લગાડવાના બોલ્ટ ક્યાં મૂક્યા હતા, રામ જાણે !

હવે ટાયરને બોલ્ટ લગાડ્યા વગર આગળ કેવી રીતે જવાય ? હાથ કાચા રસ્તામાં

ફેરવ્યા, એક પણ બોલ્ટ નજરે પડ્યો નહી.

માથે હાથ મૂકીને બેઠો હતો. સોમો કહે ‘ભાઈ શું થયું ? ટાયર તો લાગી ગયું છે. ‘

‘અરે, પાગલ બોલ્ટ ક્યાં મૂકાઈ ગયા મળતા નથી. ટાયર કેવી રીતે ફીટ કરું. ‘

‘પાગલ શબ્દ સાંભળીને એ વિફર્યો. કાબૂમાં લાવવો મુશ્કેલ હતો. અચાનક શાંત થઈ

ને બોલ્યો , આ બાકીના ત્રણ ટાયરમાંથી એક એક બોલ્ટ કાઢીને લગાવી દો. ઘર સુધી

ગાડી પહોંચશે.’ ભગવાને આવી બુદ્ધિ એને કેવી રીતે આપી ! ‘હું મોઢું વકાસીને એની

સામે જોઈ રહ્યો.’

ઘર હવે માત્ર બીજા પચાસ માઈલ દૂર હતું .