અધિક મહિનો પ્રકરણ ****************૯ ઝાકળ બન્યું મોતી

અધિક મહિનો   પ્રકરણ ****************૯

જય અને જેમિનીને પ્રસંગની ગંભિરતા સમજતાં લગભગ બે વર્ષ લાગ્યા. ૨૦ વર્ષની જલ્પા સ્ટોર સંભાળે, દાદીને સાચવે કે નાના ભાઈ અને બહેનને. તેને માથે આભ ટૂટી પડ્યું હતું. આ કાંઈ ખાવા ખેલ ન હતા. તેની ઉમર પણ એવી તો ન હતી કે બધો બોજ ઉઠાવી શકે. તે પણ કઈ રીતે ? તેને પોતાને સહારાની જરૂર હતી. ત્યાં જ સ્ત્રીની મહત્વતા જણાય છે. ઝાંસીની રાણી અને મીરા એ કાંઈ ૪૦ વર્ષની ઉમરે ધાડ મારી ન હતી.

‘મારું ઝાંસી નહી દંઉ” કહેવાવાળી રાણી લક્ષ્મીબાઈ   નાની છોકરી હતી. મીરા તો બચપનથી કનૈયાને વરી ચૂકી હતી. સ્ત્રીનો આ ગુણ તો તેને પુરૂષથી અલગ ચિતરવામાં કામયાબ રહ્યો છે. જલ્પાએ પણ પોતાની આગવી પ્રતિભા દાખવી. બચપનથી માતા એમજ પિતાએ મુકેલા વિશ્વાસને વળગી રહી. ભલેને રાત પડૅ ઓશિકા પલાળતી. દિવસ દરમ્યાન મુખ પર સુંદર મહોરું પહેરતી. દાદીને ધોરજ બંધાવતી. નાના બન્નેને સોડમાં ઘાલી ,’હું છું ને ‘ કહી સાંત્વના દેતી.

પંદરેક દિવસતો નવિને સ્ટોર ચલાવ્યો. તેને એકલાને પણ ભારે લાગતું. જનકે તેને બરાબર ઘડ્યો હતો. નવિનને ટાણે કટાણે જનક જોઈતા પૈસાની મદદ કરતો. જ્યાં તેને વ્યાજબી લાગતું ત્યાં પૈસાની ઉઘરાણી ક્યારેય કરી ન હતી. જનક જાણતો હતો કે જો માણસોને સુખી રાખીશું તો તેમની દાનત પણ સારી રહેશે અને કામ પણ દિલથી કરશે.

નાનો ભાઈલો જય ,જ્યારે માતા અને પિતા ગુમાવ્યા ત્યારે માંડ આઠેક વર્ષનો હતો. અબૂધ ન કહેવાય પણ એટલી સમજનો પણ અભાવ હતો. સમયને પાંખો હોય છે. ઘણીવાર સમય કીડીને વેગે ચાલે છે તો ઘણી વખત રોકેટની ઝડપે. જયને આઈ. આઈ. ટી.માં હવે ત્રીજું વર્ષ ચાલુ થયું બસ એક વર્ષ અને પછી તો તેને જીવનમાં પાછું વળી જોવું નહી પડે. અત્યારથી દીદીને અને જેમિનીને તૈયાર કરી રહ્યો હતો કે જો કદાચ અમેરિકા જવું પડે તો તેમને ખુશી થશે ને ? જેમિનીએ પોતાનો અભિપ્રાય આપ્યો.

‘તું અમેરિકા જઈશ પછી દીદીને અને મને ભૂલી જઈશ’.

જલ્પાને ખબર હતી જયની બહેનપણી ખૂબ પૈસાદાર ઘરની હતી. તે પણ સાથે જશે અને બસ પછી ભાઈ ગયો. જય દીદી પાસે જઈને પૂછી રહ્યો, ‘શું દીદી તને એવું લાગે છે ?’

જલ્પા ભાઈને ભેટીને બોલી ,’મારો જય એવું ન કરે’.

જો કે બોલ્યા પછી, એવો ખોટો વિચાર તેને હચમચાવી ગયો. ‘ જો કદાચ એવું બને તો?’ જલ્પાને હવે જય તેમજ જેમિની મોટા થયા પછી થોડી અસલામતી જણાતી હતી. જય આઈ. આઈ ટી.માં અને જેમિની વકિલાતનું ભણતી હતી. દાદી હવે હતી નહી. જલ્પાને જિંદગી ‘ખાલી’ લાગવા માંડી. લગબગ તેર વર્ષ થૈ ગયા હતાં. ધંધો પણ સરસ રીતે ગોઠવાઈ ગયો હતો.

મિત્ર મંડળ બનાવવામાં કે પોતાના શોખ પૂરા કરવાની ગાડી જલ્પા ચૂકી ગઈ હતી. તેની સવાર પડૅ , જય જેમિની અને દાદી. દસ વાગ્યા પછી ધંધો. રાતના ઘરે આવીને આખા દિવસના કામકાજનો તાળૉ મેળવવાનો. હવે ? કામકાજમાં પાવરધી હતી. કમપ્યુટરને હિસાબે ‘ઈનવેન્ટરી અને પૈસાની’ લેવડદેવડ માત્ર એક બટન દબાવવાથી હાજર.

જલ્પા ફાલતુ સમય કઈ રીતે પસાર કરે ? ન કસરત કરવાની આદત ન કોઈ ઈતર પ્રવૃત્તિ ? નવીનના કામકાજ પર્પણ નજર રાખવાની આદત પડી ગઈ હતી. નવીનને પૈસા સારા મળતાં તેથી તેની નિયત ખૂબ સાફ હતી. આ ધંધો તેને પોતાનો હોય એમ લાગતું.

હવે ઘરમાં દાદી પણ રહી ન હતી. જય કેમપસ પર રહેતો હતો. જેમિનીની હાજરી ગણવી કે નહી તે એક પ્રશ્ન હતો. પેલો ધારાશાસ્ત્રી જેના હાથ નીચે જેમિની તૈયાર થઈ રહી હતી ,તેણે જેમિનીને દાઢમાં ઘાલી હતી. જેમિની કરતાં માત્ર સાત વર્ષ મોટો હતો. પોતાની કુશળતાને કારણે ખૂબ જલ્દી નામ કમાયો હતો. કામમાં લગ્નનો વિચાર ન આવ્યો પણ જ્યારે જેમિની તેની સાથે જોડાઈ ત્યારે અચાનક એ વિચાર જબક્યો. જેમિની સાથે ખૂબ પ્રેમ ભર્યું વર્તન હતું. તેને દિલ દઈને બધું શિખવતો. જેમિની હતી પણ એવી કે પરાણે વહાલી લાગે.

જ્યારે ગાડી પટરી પર ચાલતી હોય અને માનસિક શાંતિ છવાઈ હોય ત્યારે અચાનક કંઈ અવશ્ય બને ! મનમાં ખળભળાટ પેદા કરે.

જેમિનીનું નસિબ ખુબ સારું નિકળ્યું. ખૂબ ચોકસાઈથી બધું કાર્ય કરતી.  તેને પણ એડવૉકેટ જીતેન ગમતો હતો. કામ ને કારણે બન્ને ઘણો વખત સાથે ગાળતા. જેમિનીએ કયારેય કલ્પના પણ નહોતી કરી કે વકિલાતનું ભણ્યા પછી આવા સરસ ધારાશાસ્ત્રીના હાથ નીચે કામ કરવાની તક મળશે. રોજ સવારે કાળો કોટ પહેરીને નિકલતી ત્યારે સહુથી પહેલા દીદીને અને પછી દાદી તેમજ માતા અને પિતાને પ્રણામ કરતી.

જેમિની, જલ્પાથી લગભગ ૧૨ વર્ષ નાની હતી.  હવે મોટી થયા પછી તેની સાથે માન પૂર્વક નાની બહેન જેવી લાગણી ધરાવતી. પોતાના દિલની બધી વાત કરતી. જેમિનીએ માતાનો સંગ બહુ માણ્યો ન હતો. તેણે દાદીનો ખોળો અને દીદીનું વહાલ પેટ ભરીને અનુભવ્યા હતા. દીદીને ખૂબ મહેનત કરતાં જોઈ હતી. આ તો હવે બધું થાળે પડી ગયું હતું, તેથી દીદીને નવરાશ પણ મળતી.

જેવું તેનું કોર્ટ કચેરીનું કામ પુરું થાય એટલે સીધી મારતી ટેક્સીએ ઘરે આવતી. જો દીદી ઘરે ન હોય તો સ્ટોર પર પહોંચી જતી.

‘દીદી, ચાલને આપણે શોપિંગ કરવા જઈએ’?

‘અરે, પણ મારે કાંઇ નથી જોઈતું’.

‘અરે મારી વહાલી દીદી , તને ન જોઈએ તો કાંઇ નહી મને અપાવજે બસ’.

જેમિની દીદીને ઘસડી જતી અને આધુનિક ઢબે સજાવતી. આમ જોવા જઈએ તો જલ્પા જેમિની કરતાં વધુ સુંદર હતી. જેમિની લૉ કોલેજમાં હતી અને ઉપરથી જીતેન જેવો ધારાશાસ્ત્રીના પ્રેમમાં ગળડૂબ. તેનું રૂપ ખૂબ ખિલ્યું હતું. જલ્પા જોઈને રાજીના રેડ થઈ જતી. દીદીને સુંદર કપડાં અને સુઘડવાળમાં નિખરેલી જોઈ જેમિની હરખાતી.

જલ્પાનું આવું પ્રેમાળ વર્તન જોઈને જલ્પા તેની બધી વાત માનતી. જેમિની સાથે જ્યાં પણ જવું હોય ત્યાં તૈયાર થઈ જતી. હવે તો ગાડી ચલાવવાની જેમિનીએ. જલ્પાએ શેઠાણીની જેમ બાજુમાં બેસવાનું. જેમિની દીદીને પ્યારથી ભિંજવી નાખતી. શોપિંગ પોતાના નામે કરવા લઈ જતી,. ‘દીદી, આ જો તને કેવું સરસ લાગે છે’. એમ કહી કહીને તેના માટે બધું લેતી.

દીદી, આજે સાંજના તારી અને મારી મેડિક્યોર અને પેડિક્યોરની એપોઈન્ટમેન્ટ લીધી છે. હું ગાડી લઈ જાંઉ છું . તને સીધી લેવા આવી પહોંચીશ. જેમિનીએ મનમા નક્કી કર્યું હતું ,દીદીને નવા જમાનાના રંગમાં રંગવાની. તેને જીવનમાં રસ લેતી કરવાની. જેમિની જ્યારે જીતેન સાથે હોય ત્યારે તેના મનમાં દીદી ઝબકી જતી.

“દીદીએ કુટુંબની જવાબદારી લીધી તેથી પોતાનો સંસાર ન માંડ્યો”.

રહી રહીને તેને અંતર ડંખતું હતું. જલ્પા ક્યારેય એવો ભાવ આવવા ન દેતી. જેમિની મનોમન પોતાની જાતને ગુન્હેગાર માનતી. જયને કોઈ વાર વાત કરતી. પણ  જય છોકરો હતો. સ્ત્રીની આવી વાત સમજી શકવાને અસમર્થ. હા, દીદીને પુષ્કળ પ્રેમ આપતો. તેનો પડ્યો બોલ ઝિલતો. તેનો આદર કરતો. આ બધાથી પેટ ન ભરાય. એક સ્ત્રી, સ્ત્રીની ભાવનાને સમજી શકે !

એક દિવસ બન્ને બહેનો ક્રિમ સેંટરના છોલે પૂરી ખાવા ઉપડી ગયા. ચોપાટી પર આવેલી ‘ક્રિમ સેંટરે’ વર્ષો થયા નામ બનાવેલું રાખ્યું છે. મુંબઈમાં ગમે ત્યાં છોલે પૂરી ખાવ ‘ક્રિમ સેંટર’ની તોલે ન આવે.  ખાવામાં મશગુલ હતા ત્યાં, ટી.વી. પર સમાચાર આવતા જોયા. ‘મનપસંદ’નું નામ સાંભળી બન્ને બહેનોના કાન ચમક્યા. કોળિયો હાથમાં રહી ગયો. એ રેસ્ટોરન્ટમાં આગ લાગી હતી. બન્ને જણા પૈસા ચૂકવીને સીધા સ્ટોર પર આવ્યા.

‘અધિક મહિનો’ વગર આમંત્રણે આવી ખાબક્યો. આગ ભલે ‘મનપસંદ’માં લાગી હતી પણ જલ્પાને અંદરથી હલાવી ગઈ. સીધા સ્ટોર પર પહોંચ્યા. કેમ ન ગ્ભરાય, મનપસંદની બાજુમાં તેનો સ્ટોર હતો !

આજુબાજુ કડક ચોકી હતી. કોઈને નજીક સરવા દેવામાં આવતા નહી.  નસિબ સારા હતા કે આગ, આગની બૂમ સાંભળી બધા બહાર દોડી આવ્યા. ચારેક બંબાવાળા આગને કાબૂમાં લેવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યા હતા. નવીન બહાર આવી ગયો હતો. તેણે સમય સૂચકતા વાપરી એક બેગમાં કામના કાગળિયા અને આજની રોકડ રકમ સાથે લઈ લીધી હતી. જતીનનો સ્ટોર જલ્પાની બીજી બાજુ હતો એટલે ત્યાં સુધી આગ ફેલાઈ ન હતી. તે પણ બધા સાથે બહાર આવીને ઉભો હતો. દરેક જણાના મુખ પર ચિંતા સ્પષ્ટ જણાતી હતી.

નવીને,  જલ્પા અને જેમિનીને જોયા.

‘બહેન હું તો કામમાં હતો. અચાનક બૂમાબૂમ સાંભળી, આગનો શબ્દ સાંભળી રોકડ અને કામની ફાઈલ લઈ બહાર દોડી આવ્યો.  જલ્પાએ તેને શાંતિ રાખવા કહ્યું.

‘લાગે છે આપણા સ્ટોરને બહુ નુકશાન થયું નથી, સહુથી સારા સમાચાર એ હતા કે કોઈ જાનાહાની થઈ નથી. ‘મનપસંદ’ના બધા ગ્રાહકો બહાર દોડી ગયા હતા.

જતીનના સ્ટોરને ઉની આંચ પણ આવી ન હતી. છતાં તેનું મુખ ઉદાસ હતું. . ઘરે પત્ની છેલ્લા બે વર્ષથી કેન્સરમાં પિડાતી હતી ત્યા ,આગ ! નસિબ સારા નિકળ્યા કે તેને નુકશાન ન થયું. જલ્પા, જેમિની, જતીન, જીગર બધા વાતે વળગ્યા. કેવી રીતે થયું તે ખ્યાલ ન આવ્યો.

જીગરે કહ્યું,’ કદાચ ગેસ લિક થયો હોય’. તેને પોતાને પણ સમઝણ પડી ન હતી કે ‘આગ’ કેમ ફાટી નિકળી ?

ભલુ થજો કે બધાએ, આગ કે કોઈ પણ જાતની તકલિફ આવે તેનો સારો એવો વિમો ઉતરાવ્યો હતો. મનપસંદમાં તે સમયે ગણ્યા ગાંઠ્યા માણસો હતા, જેને કારણે જાનહાનીનો પ્રશ્ન ઉભો જ ન થયો. સહુ સાવચેતીથી બહાર આવી ગયા. જીગરે સહુને પૈસા ન આપવા વિનંતિ કરી.

બંબાવાળાએ સમયસર આવીને પરિસ્થિતિ કાબૂમાં કરી લીધી. આગ કેવી રીતે લાગી તેની કાયદેસર તપાસ હાથ ધરી. ગેસની લાઈનમાં ‘લિકેજ’ જણાયું. રસોડામાં કામ કરનારને ધરપત થઈ કે તેમનો વાંક ન હતો. ્બધું થાળે પડતાં અડધી ઉપર રાત પસાર થઈ ગઈ. મનપસંદ એક અઠવાડિયા માટે બંધ રાખી.

રાતના ઘરે પહોંચતા બે વાગ્યા. રાતના સમયે ચોરી કે લુંટફાટ ન થાય તેને માટે ત્રણેક પોલિસ પણ ઉભા રખાવ્યા. હવે બધું સમારકામ ન થાય ત્યાં સુધી મનપસંદ બંધ રહેવાની હતી. જલ્પાના સ્ટોરમાં ઝાઝુ નુકશાન થયું ન હતું. સામાન તો બધો અકબંધ હતો પણ મનપસંદને અડીને જે ભિંત હતી તેમાં કામ કરાવવું પડવાનું હતું. વિમાવાળાએ આવીને અંદાઝ આપ્યો. પહોંચેલા જીગરે બીજા દિવસથી કામ શરૂ કરાવી દીધું. તેને ત્યાથી આગ ચાલુ થઈ હતી એટલે જલ્પા પાસે એક પણ પૈસો લેવાની ના પાડી. જલ્પા તેની ઉદારતા જોઈને દિંગ થઈ ગઈ.

જતીનાને તો કશો વાંધો આવ્યો ન હતો. તેનો સ્ટોર તો બીજા દિવસથી ચાલુ થઈ ગયો. જલ્પાએ બાર વાગ્યાથી પાંચ વાગ્યા સુધી ચાલુ રાખવાનો નિર્ણય કર્યો. નુકશાન થયું હતું પણ ચિંતા ન હતી. જય અને જેમિનીએ દીદીની સાથે પોતાનો સૂર પૂરાવ્યો. જય ઘરે બહુ આવતો નહી, ભણવામાં ખૂંપ્યો હતો. જેમિનીને તેના ધારાશાસ્ત્રી કાયદો શિખવાડતાં કરતાં પ્રેમની ભાષા ખૂબ વિસ્તારથી શિખવાડી રહ્યા હતા.

જલ્પાને ‘એકલતા’ ખાવા ધાતી. શું કરવું તેની ગડમથલમાં રાતની નિંદ ગુમાવતી. ભલુ થજો વાંચવાનો શોખ હતો તેને કારણે પુસ્તકો જોડે મૈત્રી તાજી કરી. ભર જુવાનીમાં   ધંધામાં પલોટાઈ તેથી મિત્ર મંડળ નહિવત હતું. તે સહુ પોતાના સંસારમાં રચ્યા પચ્યા રહેતા તેથી મુલાકાત ઝાઝી થતી નહી.

હજુ તો માંડ બધું કામ થાળે પડ્યું ત્યાં જતીનની પત્ની ગંભિર હાલતમાં આવી ગઈ. જલ્પાને આ વાતની ત્યારે ખબર પડી જ્યારે બે દિવસ બાજુનો સ્ટોર બંધ હતો.  આજે જલ્પાએ ઘરે જઈને જતીન ને ફોન કર્યો.

 

Advertisements

ખાલીપણાનો અહેસાસ*************************ઝાકળ બન્યું મોતી (૧૧)

પ્રકરણ  ૧૧.    ખાલીપણાનો અહેસાસ

*************************

સુહાની ગયા પછી જતીન સાવ ભાંગી પડ્યો. આ વર્ષે લગ્નની ૨૫મી વર્ષગાંઠ ઉજવવા બન્ને ઉત્સુક હતા. વહાણ મધદરિયે આવીને ડૂબી ગયું હતું. નીરા અને તારા મમ્મી વગર નિસહાય થઈ ગયા. પપ્પાને ધીરજ બંધાવતા, પણ તેમનું કોણ? જલ્પા દુખ સહન કરવા માટે અનુભવી હતી. તેણે બન્ને બહેનોને પ્રેમથી સંભાળી. મહેમાનો તો આવે અને જાય. ઘરમાં કોણ ? જલ્પા સ્ટોર પરથી શરૂઆતના દિવસોમાં જતીનેને ઘરે જતી. દિશા ભૂલેલા જતીનને તેમજ તેની દીકરીઓને સાંત્વના આપતી. નીરા અને તારા  કોલેજ છોડીને આવી હતી. અઠવાડિયા પછી જતી રહી.

ઘરમાં જતીન એકલો થઈ ગયો હતો. મહિના પછી જલ્પાએ જવાનું ઓછું કર્યું. જતીને પણ સ્ટોર પર અવવાનું ચાલુ કર્યું. ઘરમાં રહીને શું કરવાનું ? છેલ્લા કેટલા સમયથી તેનું જીવન માત્ર સુહાનીની આસપાસ ચકરાવો લેતું હતું. જતીનની હાલત ખૂબ દયનીય હતા.સુહાની સાથે વિતાવેલ જીંદગીની મધુરી ક્ષણોમાં ખોવાયેલો રહેતો. એકલતા ખાવા ધાતી, ઘરના ખૂણે ખૂણે સુહાનીની યાદ બોલતી હતી. બાળકો વગર બન્ને જણા ખૂબ સરસ રીતે શાંતિથી જીવન ગુજારતા હતા. જ્યારે સાથી વિદાય થાય  ત્યાર પછી અચાનક તેની કિમત સમજાવા માંડૅ. તેના વિયોગે ઘર તેમજ સૃષ્ટી ખાલી ખાલી લાગે. ઝઘડતા, મનાવતા જીંદગી માણતા હતા. હવે , ખાલી ઘર ખાવા ધાતું.

જલ્પા ક્યારેક ફોન ઉપર વાત કરતી. કોઈ પણ કામ હોય તો વિના સંકોચે જણાવવાનું કહેતી. ધીમે ધીમે જતીન શાંત થયો. કામમાં ગળાડૂબ રહેતો. ‘મનપસંદ’માંથી કોઈ પણ એકાદ વસ્તુ ઘરે લઈ જઈ પેટ ભરતો. સુહાની વગર ગમતું નહી. દીકરીઓ સમય મળે ત્યારે પપ્પા પાસે આવતી. તેઓ ઘરે આવતા ત્યારે જતીનને ખૂબ સારું લાગતું.

આમ કરતાં લગભગ દોઢ વર્ષ થઈ ગયું.  એક વાર જતીન જ્યારે બિમાર પડ્યો ત્યારે તાવમાં તરફડતો  સ્ટોર પર ગયો. કોઈને કહીને શું ફાયદો ? ચા વાળા પાસે આખો દિવસ ચા મંગાવીને પીધા કરી . ખાવાનું મન થતું નહી. આજે જરા સારું લાગતું હતું. ઘરે વહેલો આવીને સુહાનીની તસ્વિર સાથે વાતે વળગ્યો.

“સોની, મારી હાલત તું કલ્પી શકે છે. તું બિમારીને કારણે મને અડધે રસ્તે છોડીને ચાલી ગઈ. નીરા અને તારા તેમના ભણવામાં દિલ લગાવીને કામ કરે છે. સોની તારા વગર હું દિશા શૂન્ય થઈ ગયો છું.  હવે કોની સાથે વાત કરું? ક્યાં જાંઉ ? ધાંધામાં પણ જીવ લાગતો નથી” આમ વિચારમાં ને વિચારમાં તેની આંખ મિંચાઈ ગઈ. ભૂખ પણ ભાગી ગઈ હતી.

અચાનક સુહાની આવી, તેના મસ્તક પર હાથ પસવારી રહી.

‘જતીન આમ ઓછું નહી લાવવાનું. હું ક્યાં તમારાથી દૂર છું. નીરા અને તારામાં તમને હું નથી જણાતી ? આપણા જીવનના ૨૫ વર્ષો તમારી હર ધડકનમાં વસી હતી’.

પ્રિયે જો એક વાત કહું તો નારાજ થશો?” હતું સ્વપનું પણ જતીનને સાંત્વન આપતું હતું”.

સુહાનીને એકદમ આનંદમાં આવી કહેવા લાગ્યો, ‘પ્રિયે, તું કહે ને હું ના પાડું ? તે એવું માની કેવી રીતે લીધું’?

‘તો આપો મને વચન કે હું જે કહીશ, તે સાંભળીને નારાજ પણ નહી થાવ અને વિચાર કરી હકારમાં જવાબ આપશો’.

”તું કહે તો ખરી’?

‘આ જલ્પા છે ને, આખી જીંદગી કુટુંબ માટે ઘસાઈ. હવે તે પણ એકલી છે. ખૂબ સાલસ અને હોંશિયાર છે. સમયની અનુકૂળતા જોઈ તેને તમારા મનના ભાવ જણાવજો. તેના ભાઈ અને બહેન ઠેકાણે પડી ગયા છે. એ પણ જીવનમાં સાથી વગર ખાલિપો અનુભવી રહી છે. તમે તેની એકલતા દૂર કરી શકશો. તમે બન્ને એકબીજાને સારી રીતે ઓળખો છો’.

જતીન ઉંઘમાંથી સડાક દઈને ઉભો થઈ ગયો. તેના આખા શરીરે પસિનો વળી ગયો. સુહાનીને જોરથી બોલી ઉઠ્યો, ‘તું આ શું કહે છે ?’

પછી ભાનમાં આવ્યો. તેની વ્યાકુળતા શાંત થઈ. મનોમન વિચારવા લાગ્યો , ‘સુહાનીની વાત ખોટી નથી. એકલા બાકીની જીંદગી ગુજારવી ખૂબ કઠીન છે. જલ્પા પણ લગભગ ૪૦ની આસપાસ છે. જલ્પાને હવે તે ખૂબ નજીકથી જાણતો હતો ‘ જલ્પાની કાબેલિયતથી તે વાકેફ હતો.

આજે રવીવાર હતો. સવારથી ચા બે વાર ઠંડી થઈ ગઈ, પણ ચાનો કપ પૂરો ન થયો. અવઢવમાં હતો, કેવી રીતે જલ્પા સાથે વાત કરવી. ખૂબ ગડમથલને અંતે ફોન ઉપાડ્યો અને જલ્પાને નંબર જોડ્યો. જલ્પા ઘરે ન હતી. સામે છેડેથી જવાબ ન મળ્યો. નિરાશા વ્યાપી ગઈ.

જલ્પાને આજે નાની બહેન સાથે સિનેમા જોવા જવાનો કાર્યક્રમ નક્કી હતો. રાતના બન્ને જણા બહારથી જમીને પાછા આવ્યા. બે બહેનો હવે બહેનપણીઓ હતી. જ્યારે પણ અનુકૂળ હોય ત્યારે બન્ને જણા સાથે સમય ગાળતા. નાનકી ભૂલી જતી કે મોટી બહેન તેનાથી ઘણી મોટી છે. જલ્પાને પણ તેનો સંગ ખૂબ ગમતો. આમ વર્ષોથી તેનું જીવન ખૂબ વ્યવસ્થિત હતું. બીજે દિવસે સ્ટોર પર ગઈ અને કામમાં ગુંથાઈ.

જતીનને ચેન પડતું નહી. એક્લતા તેને સદી ન હતી. સુહાનીની વાત શીરાની જેમ ગળે ઉતરી ગઈ હતી. જલ્પા સાથે કામકાજ માટે  અવારનવાર મળતા ત્યારે બન્નેને ખૂબ ગમતું. પણ ક્યારેય એ દૃષ્ટીથી વિચાર કર્યો ન હતો. સુહાનીનો પ્રસ્તાવે જતીનની આંખો ખોલી હતી. ખૂબ ઉત્કંઠાથી આવતા રવીવારની રાહ જોવા લાગ્યો. આશા હતી કે આજે જલ્પા સાથે ફોન ઉપર વાત થશે. આખા અઠવાડિયા દરમ્યાન બે વાર મળવાનો મોકો મળ્યો હતો પણ તેની સામે વાત કરવાની હિમત ન હતી.

રવીવારે સવારે ચા નાસ્તો કરીને  ફોન હાથમાં લીધો. જેવો ફોન જોડ્યો કે સામેથી પરિચિત અવાજ સંભળાયો.

‘હલો, જલ્પા’.

‘જી’.

‘હુ, જતીન બોલું છું’.

‘હા, બધું બરાબર છે ને’ ?

‘અરે બધું બરાબર છે, એક વિચાર આવ્યો, તમને વાંધો ન હોય તો જણાવું”.

જતીનનો ફોન આવી રીતે પહેલી વાર આવ્યો હતો. જલ્પાનું હ્રદય ધબકારો ચૂકી ગયું. છતા પણ જાત પર કાબૂ મેળવી બોલી, હા, તો બોલો શું વિચાર આવ્યો હતો’?

‘આજે રાતના તાજમાં ડીનર લેવા જઈશું’ ?

જલ્પાને પોતાના કાન પર વિશ્વાસ ન આવ્યો. જવાબ આપતા જરાક વાર થઈ. અંતે ખૂબ હિમત ભેગી કરીને બોલી, ‘હા’.

જલ્પા ફોન મૂકી દે તે પહેલા જતીને કહ્યું ,’ હું આઠ વાગે  તેડવા આવીશ’.

જલ્પાએ જવાબ આપ્યા વગર ફોન મૂકી દીધો. જતીને જે કહ્યું તે બરાબર સાંભળ્યું હતું.

જતીન સાથે ફોન પર વાત કર્યા પછી જલ્પાની હાલત ખૂબ બૂરી હતી.

‘શું તેણે જતીનના આમંત્રણનો સ્વીકાર કર્યો હતો” ?

‘સુહાનીના ગયા પછી જતીનને એકલતા સતાવતી હતી ‘ ?

‘ફોન કરવાનો જતીનનો ઈરાદો શું હતો ‘?

‘શું ખરેખર જતીને, રાતના તાજમાં ડીનર પર જવાનું આમંત્રણ આપ્યું ?  મને આઠ વાગે લેવા આવવાનું કહ્યું  ?’

‘ વાત કર્યા પછી જલ્પાનું ચેન ખોવાઈ ગયું. સારું થયું ફોન પર વાત કર્યા પછી ખાસો સમય હતો. ખરા ખોટા બધા વિચારોનું તુમુલ યુદ્ધ મનમાં જામી ગયું હતું.  આજે ઘરમાં એકલી હતી. રમા બહેનને પણ કાંઈ કામ હતું એટલે આજે રજા આપી હતી. નવરાશની પળોમાં વાંચવાની આદત પાડી હતી. વિચારોને ખંખેરવા, હાથમાં ચોપડી લઈને બેઠી. એક પણ અક્ષર ઉકલતો ન હતો. બસ ‘જતીન’ના વિચારો મનમાં આવતા હતા. અચાનક તેના દિમાગમાં વિજળી ઝબુકી.

અરે, ‘જતીન પણ હવે એકલો છે. તેના મનમાં લડ્ડુ તો નથી ફુટતાને’?

જલ્પા જોરથી હસી પડી .

‘એના મગજમાં ફૂટે છે કે મારા મગજમાં’ ?

હવે તેને ધીરે ધીરે સમઝ પડવા માંડી. પોતે આજે ૨૦ વર્ષથી એકલી છે.

‘ક્યારેય પરણવાનો વિચાર સુદ્ધાં કર્યો ન હતો’ . લોહી ખૂબ વેગ ભેર વહી રહ્યું હતું. ધબકારા  જોર જોરથી ધમનીની માફક ચાલતા હતા. તેનો શ્વાસ ફુલી ગયો. છાતી પર હાથ મૂકીને હ્રદયને શાંત કર્યું.

‘હા, પરણી ન હતી. વિચાર તો અનેક વાર આવ્યા હતા.

મને બળવો કર્યો, ! ‘જલ્પા જાત સાથે ખોટું બોલીને તું કોને ઉલ્લુ બનાવે છે ? તારો અંતરાત્મા બધું જાણે છે’.

જલ્પાએ કબૂલ કર્યું. ઘણીવાર એકલતા સતાવતી હતી. પણ કોને ફરિયાદ કરે ? આજે જતીનનો ફોન મૂક્યા પછી વિચારોની વણઝાર શરૂ થઈ ગઈ.

‘જતીને રાતના ડિનર પર જવાનું આમંત્રણ આપવા પાછળ તેનો ઈરાદો શું છે. એ સમજતા જલ્પાને વાર ન લાગી’.

કોઈ પણ નતિજા પર પહોંચતા પહેલા જલ્પાને,’ સાત ગરણે પાણી ગાળવાની આદત હતી.’ કેમ ન હોય ? ૨૦ વર્ષની કુમળી વયે આખા કુટુંબની જવાબદારી લીધી. પિતાનો ધિકતો ધંધો સંભાળ્યો.  જલ્પા જીવનમાં ખૂબ ઘડાઈ હતી. પ્રતિભા પ્રાપ્ત કરી હતી. ૪૦ વર્ષની ઉમરે જીવનની તડકી તેમજ છાંયડી અનુભવી ચૂકી હતી. કોઈની પણ સહાય વગર સઘળાં મોટા નિર્ણયો લેતા શીખી ગઈ હતી. નસીબ સારા હતા પિતાજી સ્વપનામાં આવીને રાહ બતાડતા.

પાછી જતીનના ફોનના વિચારે ચડી ગઈ. ધારોકે જતીન રાતના કોઈ પણ વાતની શરૂઆત કરે તો પોતે કેવો પ્રતિભાવ આપશે ? જલ્પા મનમાંને મનમાં તેનું વારંવાર રટણ કરવા માંડી.

‘હા પાડીશ, કે ના પાડીશ’?

હા પાડીશ તો શામાટે ? ના પાડવાને કોઈ કારણ નથી. આ તો જાણે ભાવતું હતું ને વૈદે કીધું એવી પરિસ્થિતિ સરજાઈ હતી.

એકદમ ,અચાનક જલ્પા  વિચારોની દુનિયામાંથી જમીન પર આવીને પટકાઈ. ‘મૂરખ શેખચલ્લીના વિચાર શામાટે કરે છે’ ?

સાંજ થવા દે, ખબર પડશે જતીનનો શું ઈરાદો છે. અત્યારથી કોઈ ઘડા, લાડવા ન ઘડ.

આ નિર્ણય પર આવતા ખૂબ વાર લાગી. કિંતુ હવે દિલમાં શાંતિએ સામ્રાજ્ય સ્થાપ્યું. રાતના જો ‘તાજ’માં ડીનર માટે જવું હોય તો અત્યારે બહુ નથી ખાવું, એમ નક્કી કર્યું. તેને યાદ પણ ન હતું કે તે છેલ્લી ‘તાજ’માં ખાવા ક્યારે ગઈ હતી. બહુ મથામણ પછી યાદ આવ્યું, જેમિની જ્યારે એના વકીલની ઓળખાણ કરાવવાની હતી ત્યારે તેમની સાથે તાજમાં ગયા હતા.

ચાલો મગજ શાંત તો થયું. પણ કેટલા સમય માટે ? હવે તો ખરી કસરત તેની પાસે કરાવવાની હતી. રાતના તાજમાં જવા માટે શું પહેરીશ ? આ  પ્રશ્ન જલ્પાને સતાવે છે એવું નથી. કોઈ પણ સ્ત્રી યા છોકરી માટે આ ખૂબ ગહન સમસ્યા છે. કેટલા દિવસ થયા જલ્પાએ સાડી પહેરી ન હતી.  ગમતી બહુ પણ આદત ન હોવાને કારણે પહેરતાં ખૂબ સમય લાગે. જેમિની હોય તો મદદ કરે પણ આજે તો બહેનબા બહાર ગયા હતા. એકતો કઈ સાડી પહેરવી તેની ભાંજગડમાં મગજ બહેર મારી ગયું. અંતે સુહાની મારફત જાણવા મલ્યું હતું કે, જતીનને પીળો રંગ ગમે છે.

સરસ મજાની પીળી સાડી કાઢી. તેની સાથેનું બ્લાઉઝ ખૂબ સુંદર હતું. જલ્પાને જાતે સાડી પહેરવાની હતી તેથી  કલાક પહેલા તૈયાર થવા ગઈ. જતિન સાથે બીજી કશી વાત થઈ ન હતી. શેખચલ્લી ઘીના ગાડવાની  જેમ જલ્પાનું દિમાગ કામ કરવા લાગ્યું.  વિચારમાં ને વિચારમાં ગાડવિ ફુટી પણ ગયો.  તેમાં સાડી સરખી પહેરાતી ન હતી. જલ્પા પોતાની છાતી પર હાથ દબાવી શાંતિથી બેસી ગઈ. બધા વિચારોને મના કરી. ‘મહેરબાની કરી મન તું શાંત થા.’ મન જાણે ડાહ્યું ડમરું બની ગયું. જલ્પાએ શાંતિથી તૈયાર થઈ અત્તર લગાવ્યું.

બરાબર આઠ વાગે જતીનની ગાડીનો હોર્ન સંભળાયો. જલ્પાએ બારીમાંથી આવું છું કહ્યું. ધીરે રહીને રાતની ઝીણી બત્તી ચાલુ કરી. ઘર બહાર તાળુ મારીને નિકળી. બે માળના મકાનમાં લિફ્ટ ન હોય. સાડી પહેરીને ચાલતા જરા મુશ્કેલી લાગતી હતી.

જેવી જતીનને તે આવતી દેખાઈ કે એની આંખો ખેંચાઈ. એકદમ આભો બની ગયો. ‘શું આ એ જ જલ્પા છે . જેનો સ્ટોર તેની બાજુમાં છે. જલ્પા સ્વર્ગની અપ્સરાથી કમ નહોતી લાગતી. તેમાંય પીળા રંગની સાડીમાં તેનું રૂપ ઔર નિખર્યું હતું. જતીનતો તેને ટગર ટગર જોઈ રહ્યો. નજરથી જલ્પાને રૂપને પી રહ્યો હતો. આજે લગભગ છ મહિના પછી આમ ડીનર પર જઈ રહ્યો હતો. એ પણ જલ્પા જેવી સુંદર સ્ત્રી સાથે ! જલ્પા ગાડીના દરવાજા સુધી આવીને ઉભી હતી. તેની આંખો ઢળી ત્યારે જતીન ભાનમાં આવ્યો.

માફ કરજો, કહીને લગભગ દોડીને જલ્પા માટે દરવાજો ખોલવા ઉભો થયો.  જલ્પા બરાબર તેની બાજુમાં બેઠી.

જતીનથી કહ્યા વગર ન રહેવાયું, ‘તમે ખરેખર ખૂબ સુંદર દેખાવ છો’.

જલ્પાના  હ્રદયના ધબકારા ખૂબ વધી ગયા. આવી પરિસ્થિતિની તેને કલ્પના ન હતી . આવો આહલાદક ભાવ અનુભવવાનો લહાવો તેને કદી સાંપડયો ન હતો. જલ્પા આજે પ્રથમ વખ્ત કોઈ પુરૂષ સાથે તાજમાં ડીનર પર ગાડીમાં જઈ રહી. જે જાણિતો હતો છતાં તે શરમથી કોકડું વળી ગઈ !

 

 

 

 

*

આજની તારિખ ૧૨ /૬ / ૧૮

 

 

12    /    6/    18

 

મિત્રો આજની તારિખ જુઓ . ઝિણવટપૂર્વક વિચાર કરો . જો તમને કાંઇ પણ લખવાનું મન થાય તો

‘કોમેન્ટ’માં લખો.

જોંઉ છું  કેટલા જણ ધ્યાન પૂર્વક વાંચે છે ?

કેટલા વેઠ ઉતારે છે ?

માત્ર મઝાક ખાતર.  સર્જનહારે સહુને દિમાગ આપ્યું છે.

વાપરો નહી તો કાટ ખાઈ જશે.

“પેલું અલઝાઈમર બારણા ઠોકી રહ્યું છે’

તેને પ્રવેશવાની સખત મનાઈ છે. ‘

ચાલો ત્યારે વાંચો અને વિચારો !

૧૨    /    ૬/    ૧૮  આજની ‘તારિખ’.

In America we write

6  /12  /  18

 

 

 

 

 

ઠેરના ઠેર

 

 

કાન મારા માનવા તૈયાર ન હતા.

‘શું આ હું અમેરિકાના મંદિરમાં બેસીને સાંભળી રહી છું’ ?

મારી સામેના ટેબલ પર બેઠેલી ૨૨થી ૨૫ વર્ષની યુવતિ જે બે સુંદર બાળકોની માતા પણ છે.  અમે સામસામે ટેબલ પર જમવા  બેઠા હતાં. બધું સ્પષ્ટ મને સંભળાતું ન હતું. કિંતુ એ છોકરી હાવભાવ અને આંખો દ્વારા દર્શાવી રહેલી લાચારી મને દેખાઈ. તેના અવાજમાં કરૂણતા અને અસહાયતા ટપકતા હતા.

‘મારી સાસુ આમ, ને મારી સાસુ તેમ, મારા પતિને પણ એમ જ કરે આવું આવું કાંઇ ભાંગ્યું તુટ્યું હું સમજી શકી. મારા કાન અને દિમાગ સરવા થયા. મને લાગ્યું આ તાજેતરમાં જ ભારતથી આવી છે. તેના દીદાર ચાડી ખાતા હતા કે ગામડામાંથી આવી હશે. આ બધું અનુભવી આંખોને પારખતાં વાર ન લાગે !

મારો જમવામાંથી રસ ઉડી ગયો. મને થયું આ દીકરીને બે શબ્દો કહું, ‘બેટા ધીરજ રાખજે, સાસુને એની સાસુએ ખૂબ દુખ દીધાં લાગે છે’.

જમીને ઉઠી, જાણી જોઈને મારી બહેનપણીઓને આગળ જવા દીધી. ધીરેથી મેં એને પૂછ્યું, ‘બેટા ભારતથી ક્યારે આવી ?”

‘આન્ટી બે વર્ષ થયા’.

ખૂબ નાદાન  અને ભોળી લાગતી હતી.

‘આ બન્ને સુંદર બાળકો તારા છે’?

તેના મુખ પર લાલિમા પ્રસરી ગઈ. ‘હા આન્ટી’.

‘તો વાંધો શો છે ?’

‘મારી સાસુ પૈસા માગે છે. લગ્ન કર્યા ત્યારે ખબર હતી હું સાધારણ માતા અને પિતાની દીકરી છું .’

‘તારા પતિ તને ત્રાસ આપે છે ?’

‘ના, આન્ટી એમને તો હું અને બાળકો ખૂબ વહાલા છીએ’. પણ—

‘પણ શું બેટા?’

એમની નોકરી ખૂબ સામાન્ય છે. મારે બાળકો છે એટલે નોકરી કરવા ન જવાય’.

મારું મન વિચારમાં પડી ગયું. ભારતથી ૧૦,૦૦૦ માઈલ દૂર આવેલી આ છોકરીની શું હાલત થશે. અંહી તેને આશ્વાસન દેનાર કોણ ? તેની વાત સહાનુભૂતિથી કોણ સાંભળશે ? તેને કોણ સમજી શકે ? સાચું કહ્યું છે, “સ્ત્રીની મોટામાં મોટી દુશ્મન બીજી સ્ત્રી “. એમાંય આ  તો સા————સુ. ! ધીરે રહીને કહ્યું, ‘બેટા, સાસુનો પ્રેમથી દિલ જીતવાનો પ્રયાસ કર. એ પણ એક સ્ત્રી છે. એક વાતનું ધ્યાન રાખજે, તને તારા માતા અને પિતા વહાલા છે ને’?

‘હા, આન્ટી’.

‘તેમ તારા પતિને ગમે તે કરશે, તેને પણ માતા અને પિતા વહાલા છે. ગમે તે થાય . તેમની સામું બોલીશ નહી. તારો પતિ નહી સાંખી શકે. થોડી ધીરજ રાખજે તારી સાસુનું વર્તન બદલાશે’.

મને લાગ્યું તેના હાવભાવ જોઈને કે કદાચ મારી વાત તેને ગળે ઉતરી હશે.

આ  એક સળગતો પ્રશ્ન છે. આપણા સમાજનો !

“ક્યારે આ દાનત સુધરશે કે ,”તું તારા બાપને ત્યાંથી શું લાવી”. ‘બાપનું ઘર, વહાલી માતા અને ભાઈ બહેન છોડીને આવી તે ઓછું છે ?

‘તમે યાદ કરોને તમારા માબાપે તમને શું આપ્યું હતું ?’

“યાદ છે, ગધેડું ગંગા નાહ્યે ઘોડું ન થાય” ! ભલેને લગ્ન કર્યે ગમે તેટલા વર્ષ થાય, “તારા બાપે શું આપ્યું”? એ વાક્ય પથ્થરની લકિર સમાન છે. આપણા સમાજમાં. અણઘડ પરિવારોમાં. શું તમારા દીકરામાં કમાવાની તાકાત નથી ?

આપણી પ્રજા વિમાનમાં બેસીને અમેરિકા આવી એટલે સુધરી ગઈ. ે બાળપણના સંસ્કાર, એ સમાજના રીતરિવાજ અને એ ખોટી અપેક્ષાઓ આપણને ક્યાં લઈ જશે ?  હવે અભણ પ્રજા તો ન સુધરે પણ ભણેલા પણ જ્યારે આવું વર્તન કરે છે ત્યારે શરમથી મસ્તક ઝુકી જાય છે.

હજુ ગઈ કાલની વાત છે, એક જજે જીવનના દસ નુસખા બતાવ્યા કે, ‘વહુ આવે પછી માતા અને પિતાએ કેવું વર્તન કરવું ‘.

હવે જજ જેવો જજ પણ સત્ય નથી કહી શક્તો તો બીજાની શું વાત કરવી ?

એ ભૂલી ગયો કે ‘દીકરી પરણાવ્યા પછી તેના માતા અને પિતાએ દીકરીના ઘરમાં દખલ ન કરવી અને દીકરીને પતિના માતા તેમજ પિતા વિષે કાન ન ભંભેરવા. કારણ દીકરીને ખબર છે, મારી મા ખોટું ન કહે ‘ ? દીકરીના માતા અને પિતા પોતાનું મનફાવતું વર્તન કરે અને ઉપરથી સલાહ આપે, દીકરાના માતા અને પિતાએ શું કરવું ?

આજે સમાજ પર નારાજગી દર્શાવવાની તક સાંપડી. મરજી ન હતી પણ ગઈ કાલનો પ્રસંગ એવો હતો એ ભોળી દીકરીનું મુખ  આંખ સમક્ષ તરવરી રહ્યું છે.

જો કોઈની લાગણી દુભવી હોય તો માફ કરશો. થોડામાં ઘણું કહેવાનો પ્રયત્ન આદર્યો છે. યોગ્ય લાગે તો અપનાવશો. જેને લાગુ પડે તેના માટે છે. બાકી સામાન્ય વ્યક્તિની વાત ગણી અવગણશો.

 

 

 

રેકોર્ડિંગ

 

 

કેટલો સાધારણ શબ્દ છે. અંહી કોઈ ફિલ્મનું રેર્કોર્ડિંગ નથી થતું કે નથી કોઈ ગાયનનું. આ છે એવી જગ્યા પર થતું રેકોર્ડિંગ કે ભુંસવું ભુંસાય નહી. તેથી તો કોઈ પણ વાતનું, પરિસ્થિતિનું કે સંજોગોનું રેકોર્ડિંગ કરતા પહેલાં સો વાર વિચર કરજો ! ખૂબ અઘરું છે એ રેકોર્ડિંગને ‘ભુંસવાનું !  આ જગ્યા એટલે આપણું મન યા દિમાગ. કોઈનું વર્તન અજુગતું લાગ્યું નથી કે ‘રેકોર્ડિંગ’ થઈ  ગયું. કોઈએ માન ન આપ્યુ<. પતિએ પત્નીનું કહ્યું ન માન્યું. દીકરીઓ ધાણિ ફૂટે તેમ સામું બોલે. આ બધી પરિસ્થિતિ મનમાં એવી તો સજ્જડ થઈ જાય કે તે વ્યક્તિ વિષે પૂર્વાગ્રહ બંધાઈ જાય.

તમને થશે આ શું વાહિયાત વાત છે. ગયા મહિને મુંબઈ માસીને મળવા ગઈ હતી. ભૂલાઈ ગયું કે માસી તો સવારે પૂજાપાઠ કરે. એ તો જય જય શ્રી ગોકુલેશથી આગળ કાંઇ નહિ બોલે. માસા તો આમ પણ પહેલેથી ઓછું બોલતા હતા. છાપામાંથી મ્હોં બહાર ન કાઢે. રસોઈની ઉતાવળ ન હતી. કારણ બે વાગ્યા પહેલાં કોઈ જમતું નહી. બન્ને ભાભી રસોડામાંથી બહાર જ ન આવી. ભાઈઓ ધંધે જવાની ઉતાવળમાં હતા. ભાભીઓને બહુ ઓળખાણ નહી એટલે તેમેને થયું આ ‘લપ’ સવારના પહોરમાં ક્યાંથી આવી !

મને મનમાં લાગ્યું કે હું ક્યાં ફસાઈ પડી. રામો , પાણીનો ગ્લાસ લઈને આવ્યો. મને પૂછે ચા પીશો ને ?

મારું મન મરી ગયું હતું. મેં ના પાડી. બધો ઉત્સાહ ઓસરી ગયો. દિલમાં ગ્લાનિ છવાઈ ગઈ. બસ મનમાં ને મનમાં ત્યાં બેઠા નક્કી કર્યું ,’હવે બીજી વાર અંહી આવવું નહી’. આ રેકોર્ડિંગ મગજમાં થઈ ગયું. એની એવી તો અસર થઈ કે કોઈને પણ મળવા જવાનું મન થયું નહી.

રેકોર્ડિંગ જ્યારે માઈક પર બોલતાં હોઈએ યા ગાયનનું થાય તે તો પ્રસંગ પૂરો થાય પછી મનમાંથી ભુંસાઈ જાય. પરિસ્થિતિનું થયેલું ‘રેકોર્ડિંગ’ કાયમ માટે દિમાગ પર કોતરાઈ જાય. જે કરવા યોગ્ય નથી. ભૂતકાળમાં કોઈએ મને આમ કર્યું હતું એ વાત એવી તો લખાઇ જાય કે પછી ભલેને દસ વર્ષનો ગાળો પસાર થઈ જાય પણ એ વાત ભૂલાય નહી. અરે ભાઈ ,વિચાર કરો એક વાર ગંગામાં સ્નાન કરીને નિકળ્યા પછી એ જળ નદીની ધારામાં આગળ વહી ગયું. પાંચ મિનિટ પછી ભલે તમે ફરીથી ગંગામાં ડૂબકી મારો એ ગંગા જુદી છે. પવિત્રતો એની એજ છે. પણ જલ એ નથી.

અરે આપણું પોતાનું શરીર દર આઠ વર્ષે નવું થયું હોય છે. જૂના કોષ મરી નવા પેદા થાય છે. જ્યારે આપણે જનમ્યા હતા ત્યારથી અત્યાર સુધીમાં કેટલાય કલેવર બદલ્યા. તો પછી કોઈની વાતનો આવો તંત પકડી શામાટે રાખવો. મારી સહેલી શાંતુ દિલહીની હતી. ખૂબ આનંદિત અને મજાની. બન્ને નજીક રહેતા હોવાથી મળવાનું વારંવાર થતું. તેની દીકરી પૂનમ જોઈ હોય તો “પેંડા” જેવી ગોળ. મુખડું મઝાનું પણ ખૂબ જાડી. જેને કારણે શાંત પણ રહેતી.

આમ પણ દિલહી વાળા બધામાં કાંદા અને ટમેટાની ગ્રેવી બનાવે. સાચા ઘીનો ‘તડકો’, વઘાર કરે. તેમની બધી વાનગી સ્વાદિષ્ટ હોય પણ જો એક અઠવાડિયુ ખાઇએ તો દાવા સાથે કહું છું પાંચ રતલ વજન વધી જાય. ગળ્યું ખાવાના પણ એટલા શોખીન. શાંતુ ખબર ન પડી કેમ અચાનક ્તેના પતિની બીજા ગામે બદલી થઈ એટલે ૨૦૦૦ માઈલ દૂર જતા રહ્યા. જુવાની દરમ્યાન ઘર, નોકરી અને ભારતથી આવતા મહેમાનોની અવરજવરમાં આમારો નાતો ફોન સુધી પણ ન રહ્યો. અચાનક ૧૫ વર્ષ પછી હું અને પતિદેવ  કોઈ પાર્ટીમાં ગયા હતા.

એક ખૂબ સુરત યુવતી આવીને મારે ગળે બાઝી ગઈ. મને તેની ઓલખાણ ન પડી,

‘બસ આન્ટીજી’. એટલું બોલી ત્યાં અવાજ પરિચિત લાગ્યો. પણ નામ તો ન જ યાદ આવ્યું.

આન્ટીજી મૈં શાંતુ કી બેટી પુનમ’.

હું તો પરેશાન થઈ ગઈ. પાર્ટીમાં બેઠેલા બધા  મને તેની સાથે વાત કરતાં જોઈ રહ્યા.

‘અરે પૂનમ બિટિયા, તુમ, મૈં તો પહેચાન નહી પાઈ. જાણે કોઈ ફિલ્મની હિરોઈન હોય કે આસમાનમાંથી ઉતરેલી પરી’.

‘બેટી, તૂને મુઝે કૈસે પહચાના’?

‘આન્ટીજી આપ વૈસી હી લગતી હો જૈસી ૧૫ સાલ પહેલે દિખતીથી.’

‘ બેટી મગર તુમ કો તો પહેચાનના મુશ્કિલ હો ગયા’. એ એકદમ ‘સંગિતા બિજલાની’ જેવી દેખાતી હતી.

ફરીથી મને ગળે વળગી. હું અને પૂનમ એક ખૂણામાં જઈને વાતોએ વળગ્યા. શાંતુ કૈસી હૈ. પાપા કૈસે હૈ. તું ક્યા કર રહી હો. મને દીકરી નથી એટલે બાળપણમાં પૂનમ ઘરે ખૂબ આવતી હતી. ભલે જાડી હતી પણ પ્યારી ગુડિયા હતી’.

હવે આ થઈ ‘રજીસ્ટર્ડ’ ની વાત. બાળપણની પૂનમ તો તેનામાં શોધી જડી નહી.

જીવનમાં ક્યારેય પણ કોઈના વિશે પૂર્વાગ્રહ રાખવો નહી. ‘રાત ગઈ બાત ગઈ’ મંત્ર યાદ રહેશે તો જીવન નિર્વિઘ્ને પસાર થઈ જશે.

આ વાત લખવી જેટલી સહેલી તેટલી જ આચરણમાં મૂકવી અઘરી છે. એમાંય જો કોઈએ બેહુદું વર્તન કર્યું હોય તે તો ક્યારેય દિમાગમાંથી ભુંસાતું નથી ! જો આમ જ આ જીવન થયેલા પ્રસંગોનું મનમાં સંગ્રહાલય ઉભું કરીશું તો સારા અનુભવો ક્યાં જમા કરીશું ?

માટે તો કહેવાય છે ‘સાર સાર કો ગ્રહી રહે થોથા દેય ઉડાય. એવા વર્તન કરનારને પ્રભુ સદબુધ્ધિ આપે. આપણે શું કામ આપણા દિલો દિમાગ પર તેની છાપ કાયમ રાખવી.

 

કોને પ્રતાપે ?

દર વર્ષે ભારત જવાનો મોકો સાંપડે છે. આમ પણ “જનની જન્મભૂમિ  સ્વર્ગાદપિ ગરિયસી”.  રાતના સમયે બહુ બહાર નિકળવું હવે ગમતું નથી. ક્યારેક સંજોગવશાત જવું પણ પડે. ંઘણિ સાંકડી ગલી હતી. રાતના સમયે લાઈટ ઉડી ગઈ.  અંધારું વિકરાયેલું હતું. ખેર હાથમાં ટોર્ચ રાખવાની આદત પાડી હતી.

અચાનક કૂતરાના ભસવાનો અવાજ સંભળાયો. કૂતરો નજીકમાં છે એમ લાગ્યું એટલે ટોર્ચ ચાલુ કરી. પ્રકાશમાં જોયું તો સામે સાપ !

હવે આ પરિસ્થિતિમાં કોનો આભાર માનવો ?

કૂતરાનો ?

કે

ટોર્ચનો ?

૧. અંધારું

૨. કૂતરાનું ભસવુ

૩. હાથમાં ટોર્ચ ?

 

પ્રજાસત્તાક દિવસ, ૨૦૧૮

मेरा भारत महान

भारतमें बने हुए मालका इस्तेमाल किजिए

परदेशी चिजोंका बहिष्कार

આ બધું ખોખલું લાગે છે. હજી ગઈ કાલે જ ભારતથી પાછી આવી. કોને ખબર કેમ , અમેરિકાનું’ કેમ આપણી પ્રજાને ઘેલું લાગ્યું છે ?

જ્યારે પણ કશું ખરીદવા નિકળું ત્યારે, ‘ભૈયા અપને દેશમેં  બની હુઈ  ચીજ દિખાના ‘.

આ સવાલ સાંભળીને દુકાનમાં ઉભેલા સહુનુ મુખ આ વાક્ય બોલનાર પર તાકી રહે.

હા, કબૂલ કરીશ અમેરિકાનો લાંબો વસવાટ છે. એટલે ભારત પ્રત્યે માયા અને મમતા અધિક છે.

ખેર આ તો સાવ નજીવી વાત છે. એક વાત કહ્યા વગર રહી નહી શકું. જ્યાં જુઓ ત્યાં અમેરિકાના સ્ટોરે ડેરા તંબુ તાણ્યા છે. જેમ આપણે અંહી ,’યોગ’ દ્વારા આક્રમણ કર્યું છે. તેમ તે લોકોએ સ્ટોરો ખોલીને આપણું ધન ઘસડવા માંડ્યું છે.  ભારતવાસીઓ “જાગો”. મોડું થાય એ પહેલાં વિચારો ! અમેરિકામાં મળતી ડોલર બે ડૉલરની વસ્તુઓના ત્યાં ૬૦૦ થી ૭૦૦રૂ. લે છે. ધોળે દિવસે લુંટ ચલાવે છે.

શામાટે આપણે , આપણી વસ્તુઓની ગુણવત્તા વધારતા નથી ? નાના નાના શાકભાજી વાળા અને દાણાવાળા સાથે માથાકૂટ કરીએ છીએ. આટલી બધી રસાકસી ચાલે છે છતાં ટેક્સીવાળાઓનો પાવર ઓછો થયો નથી.  કચરો તો એવી રીતે નાખતા દેખાય છે કે , આપણા વડાપ્રધાન આવીને ઉચકશે !

માત્ર ફરિયાદ કરવાનો ઈરાદો નથી. આ તો અંદરથી આંતરડી કકળે એટલે લખાઈ ગયું. મુંબઈમાં બનાવેલું શિવાજી મહારાજનું પૂતળું .ખૂબ ભવ્ય જણાયું. હાજીઅલીના સર્કલ પાસે.” ટિફિન વાળા”નું સ્મારક ઉડીને આંખે વળગે તેવું છે. જો માલમાં ગરબડ હોય તો દુકાનદાર ખેલદિલીથી કહે, “પાછું લાવજો, માલ બદલી આપીશ”.

મોં માગ્યા દામ આપ્યા પછી શાકવાળી પણ તોલમાં ગરબડ નથી કરતી. છાપાવાળો, દૂધવાળો બધા સમયસર ફરજ બજાવે છે. પૂનામાં તો ઘરકામ કરવાવાળાઓએ યુનિયન બનાવ્યું છે. દર મહિને “બે દિવસ પગાર સાથે” રજા. ખૂબ આનંદ થયો. દરેક કામના જુદા પૈસા ! વાહ શેઠ લોકો હવે એમની બોલબાલા છે. બાળ બચ્ચા તેમને પણ છે. કામવાળાની કદર કરો. મહેનતના પૈસા મેળવે છે.

સિધ્ધીવિનાયકના મંદીરની બહાર બેઠેલાંને રાજી કરીએ. મંદિરોમાં બેઠેલો ભગવાન આ બધું નિહાળે છે. મહારાજોની ચૂડમાં ફસાયેલી આપણી પ્રજા ‘અંધશ્રદ્ધાના’ કાળા કૂવામાં છલાં ગ મારે છે. આંખો ખોલો. વિવેકાનંદને સુણો.

સામાન્ય,’ ઓટ’ જેવી વસ્તુ શામાટે અમેરિકન લેવી ?

આજે ૨૬મી જાન્યુઆરીનો દિવસ, રાતના સ્વપનું આવ્યું, ‘હું ભારતમાં રહું છું અને આખા ઘરમાં એક પણ વસ્તુ,’મેઈડ ઈન અમેરિકા’ નથી ! આપણી પ્રગતિ કૂદકેને ભૂસકે વધી રહી છે. ‘ભારતનો ડંકો’ દુનિયાભરમાં વાગે છે. ભારતની બહાર આપણું ‘યુવાધન’ આગવું સ્થાન ધરાવે છે.  આપણા સંસ્કાર અને વિચાર શૈલીના પરદેશીઓ ઘેલાં છે. કયા ક્ષેત્રમાં આપણે અગ્રીમ નથી ?

“ભારતિય” છીએ તેનું ગૌરવ મુખ પર અને વર્તનમાં તેમજ વાણીમાં પ્રગટ કરતાં ન અચકાવ.

આવો આજે ભ્રષ્ટાચાર ઓછો કરવાની ‘શપથ’ લઈએ.

મ્હોં માગ્યા દામ મેળવ્યા પછી ગ્રાહકોને છેતરવાનું બંધ કરીએ.

બાળપણમાં નાગરિક શાસ્ત્ર ભણિ હતી, તેને જીવનમાં ઉતારીએ.

ઘરના વડીલોને આદર આપીએ.

‘જુવાની દિવાની’ છે એમાં નવું કશું નથી ! માત્ર સંયમ નો સમયસર ઉપયોગ કરીએ.

આજે છે, એ કાલે રહેશે તેની ખાત્રી ખરી ?

ભૂતકાળના અનુભવો પરથી વર્તમાનના કાર્ય દ્વારા, ભવિષ્યની ભવ્ય ઈમારત ચણીએ.

આપણા જવાનો સરહદ પર જાન ન્યોછાવર કરે છે, તેમના પ્રત્યે થોડી હમદર્દી બતાવીએ.

આપણા વડા પ્રધાન , શ્રી નરેન્દ્ર મોદીને તેમના કાર્યમાં પ્રમાણિકતાથી સાથ આપીએ.

તેમણે ‘ભારતનું ગૌરવ’ વધારવામાં કોઈ કમી નથી રાખી.

દરેક રાજ્ય, ‘ભારતનો એક ભાગ’ છે એ શિલાલેખ દિમાગમાં કોતરીએ.

જય હિંદ,  જય હિંદ બોલો સાથ .

ભારતનો પ્રજાસત્તાક દિવસ ,એક સારા કાર્ય દ્વારા મનાવવાનો સંકલ્પ આચરણમાં ઉતારીએ .

મિત્રો હાથ ફેલાવ્યા છે, ગ્રહણ કરો અને કૂચ જારી રાખો !